Tedaviler

Kemik İliği Nakli

Kemik iliği nakli, özellikle hematolojik hastalıklar ve bazı kanser türlerinin tedavisinde devrim yaratan bir tıbbi işlemdir. Bu makale, kemik iliği nakli'nin türlerini, belirtilerini, prosedürünü ve olası komplikasyonları hakkında kapsamlı bir genel bakış sunmaktadır.

Kemik İliği Nedir?

Kemik iliği, kemiklerin içinde bulunan yumuşak, süngerimsi bir dokudur. Kırmızı kan hücreleri (oksijen taşıyan), beyaz kan hücreleri (enfeksiyonlarla savaşan) ve trombositler (kanın pıhtılaşmasına yardımcı olan) dahil olmak üzere kan hücrelerinin üretildiği birincil yerdir.

Kemik İliği Nakli Nedir?

Kemik iliği nakli, hasar görmüş veya yok olmuş kemik iliğinin sağlıklı kemik iliği kök hücreleri ile değiştirilmesi işlemidir. Amacı, vücudun kan hücreleri üretme yeteneğini ve bağışıklık fonksiyonunu yeniden kazanmasını sağlamaktır.

Kemik İliği Nakillerinin Türleri:

1. Otolog Nakil: Hastanın kendi kök hücreleri toplanır, saklanır ve yoğun tedaviden sonra hastaya geri verilir. Bu tür, lenfoma ve multipl miyelom gibi hastalıklar için sıklıkla kullanılır.

2. Alogeneik Nakil: Kök hücreler başka bir kişi tarafından bağışlanır; bu kişi ilişkili veya ilişkisiz bir donör olabilir. Bu tür, lösemi, aplastik anemi ve bazı immün yetmezlik bozuklukları gibi durumlar için yaygın olarak kullanılır.

3. Göbek Kordonu Kanı Nakli: Kök hücreler doğumda göbek kordonundan alınır ve gelecekteki kullanım için saklanabilir. Bu hücreler olgunlaşmamıştır ve alıcıya daha kolay uyum sağlayabilir, böylece komplikasyon riskini azaltabilir.

Kemik İliği Nakli İçin Belirtiler:

Kemik iliği nakli, aşağıdaki durumları tedavi etmek için kullanılabilir:

- Lösemiler ve lenfomalar

- Aplastik anemi gibi kemik iliği yetmezliği sendromları

- Bağışıklık sistemi bozuklukları

- Belirli katı tümör kanserleri

- Talasemi ve orak hücre anemisi gibi genetik hastalıklar

Prosedür:

1. Hazırlık: Nakilden önce hasta, hastalıklı iliği ve bağışıklık hücrelerini yok etmek için kemoterapi ve/veya radyasyon içeren bir hazırlık aşamasından geçer. Bu, yeni kök hücrelerin büyümesi için yer açar.

2. Nakil: Kök hücreler hastanın kan dolaşımına enjekte edilir, buradan kemik iliğine seyahat eder ve yeni kan hücreleri üretmeye başlar.

3. İyileşme: Hasta, komplikasyonlar ve yeni iliğin tuttuğuna dair işaretler için yakından izlenir. Kan sayımları düzenli olarak kontrol edilir ve destekleyici bakım sağlanır.

Kemik iliği nakli, kan bozuklukları ve kanserleri olan birçok hasta için hayat kurtarıcı bir işlemdir. Önemli risklerle birlikte gelmesine rağmen, tıbbi tekniklerde ve destekleyici bakımda yapılan ilerlemeler yıllar içinde sonuçları iyileştirmiştir.